Ik krijg best vaak te horen dat mensen niet zo goed weten wat ze tegen mij moeten zeggen als ik iets over mijn dwang vertel, omdat ze niet weten wat helpend en niet-helpend is. Naar aanleiding hiervan leek het me een goed idee om een lijstje te maken met wat NIET helpend is om te zeggen tegen iemand met een dwangstoornis. Ik schrijf het overigens met mijn eigen mening, ieder mens is anders! Dus deze lijst zal niet voor iedereen precies hetzelfde zijn.
‘Schiet eens op’
Als er iets is wat me alleen maar meer dwang geeft, zijn het de woorden ‘schiet eens op.’ Ik weet dat ik niet altijd de snelste ben met mijn dwanghandelingen, maar ook ik kan me daar behoorlijk aan ergeren en wil het liefst gewoon zomaar weggaan, maar dat lukt me nu eenmaal niet. Ik merk dat als iemand me erop aanspreekt als iets lang duurt, de druk groter wordt en hoe groter de druk, hoe meer dwang ik heb.
‘Je moet gewoon stoppen, je bent er ooit ook gewoon mee begonnen.’
Oké, het is waar. Ik ben er ooit mee begonnen. Maar een dwangstoornis is een sluipmoordenaar. Het sluipt er heel langzaam in en als je het door hebt dat het niet helemaal normaal is wat je doet, is het eigenlijk al te laat. Iemand met een dwangstoornis kan niet zomaar stoppen met zijn of haar handelingen. Als ik iets oversla in mijn dwang gaat dat vrijwel altijd gepaard met extreme angst en paniekaanvallen, waardoor ik het liever maar gewoon wel doe.
‘Je weet zelf ook wel dat het onzin is.’
Deze is lastig om uit te leggen waarom het vervelend is. Met mijn verstand weet ik heel goed dat het onzin is, maar met mijn gevoel voelt het niet zo. Het staat lijnrecht tegenover elkaar en iemand met dwang kan dat gevoel niet zomaar negeren. Overigens, wie wel?
‘Je moet gewoon die knop omzetten.’
Deze heeft veel weg van de 2e opmerking. Ik merk dat het me heel erg irriteert als mensen denken dat er een knop is om de dwang uit te zetten. Als iemand die gevonden heeft, wil je me dan alsjeblieft roepen en vertellen waar die zit? Mijn mede-dwangers en ik zullen je namelijk heel erg dankbaar zijn!
‘Je bent gek.’
Gelukkig wordt deze niet heel vaak recht in mijn gezicht gezegd, maar achter mijn rug om hoor ik regelmatig dat mensen me raar vinden. Het kwetst. Ik weet zelf ook dat mijn handelingen niet normaal zijn, dat ze er soms een beetje vreemd uitzien en dat ik soms mensen opstop in een openbare ruimte, maar ik ben niet gek. Ik heb een gezond verstand, een goed IQ en ik ben vooral gewoon een mens. Ik heb alleen een dwangstoornis, maar ik ben helemaal niet eng.
‘Nee, ik ga je niet helpen. Je raakt die kraan gewoon maar aan.’
Ik snap heel goed dat mijn omgeving soms gek wordt van mijn smetvrees, omdat ik kranen niet zelf durf aan te raken om ze uit te zetten na het handen wassen. Maar laat de exposure (blootstellen) alsjeblieft over aan een hulpverlener, want het is veel meer dan alleen iets wel of juist niet doen. Ik gebruik mijn dwang om mijn emoties te reguleren, als ik mijn dwang nu zou afbouwen, zou het helemaal de verkeerde kant op met me gaan omdat ik niet weet hoe ik die emoties dan moet reguleren. Eigenlijk wordt het probleem dus gewoon verschoven.
De beste tip die ik je kan geven op wat je wél kan zeggen tegen iemand met een dwangstoornis, is zeggen wat je hart zegt. Iemand met dwang vindt het zelf vaak ook heel irritant en ik merk aan mezelf dat ik erg geïrriteerd raak als het langzamer gaat dan dat ik wil. Op dat moment verlang ik vaak gewoon aan een beetje steun, een dwangstoornis hebben is vaak al moeilijk genoeg op zichzelf.
Hoe zou jij reageren op iemand met een dwangstoornis?
Heel erg mooi geschreven! 🙂 Vooral die laatste vond ik erg mooi.
heel mooi geschreven en idd zo waar .WAAR ZIT DIE UITKNOP DAN IK KAN HEM ZO GOED GEBRUIKEN.
Het is me helemaal duidelijk wat ik niet moet zeggen. Wat dan wel vind ik lastiger. Kun je een paar voorbeelden geven van opmerkingen die je zouden steunen of helpen?
Ik vind het overigens heel erg goed van je om je omgeving te laten weten wat fijn is en wat niet.
Daar ben ik nog over aan het nadenken, komt vast ook een keer een artikel over!
Wat herkenbaar!!
Onlangs is vastgesteld (amc Amsterdam) dat ocd een defect in de hersenen is. Dit hielp mij ontzettend met het gevoel dat ‘ik er zelf mee ben begonnen’. Ik hoop dat jij daar ook iets aan hebt!
Sterkte!
Dank je wel voor het lijstje. Ik weet niet heel veel van dwang af. Ik schrik wel een beetje bij het lezen van je artikel: hoe moet dat dan als jij geen kraan durft aan te raken? Moet dan iemand anders de hele dag voor jou kranen open en dicht draaien? Hoe is dat voor die andere persoon dan? Ik kan me dat helemaal niet voorstellen maar het lijkt me wel heel erg lastig.
Kraan open kan ik zelf, kraan dicht is iets lastiger. Thuis hebben we een kraan die ik met mijn elleboog dicht kan doen. Alleen ergens anders (met draaiknop) kan ik het niet zelf. Maar meestal is het opgelost bij iemand vragen (ook onbekenden vraag ik het soms). En sommige vriendinnen doen het al automatisch. 🙂
Ik heb zelf geen dwanghandelingen, maar dwanggedachten. Onzichtbaar dus voor anderen. Dat maakt het ook lastig. Ik zou zelf graag echt delen hoe het met me gaat, maar wat ik heb is zo afwijkend van waar anderen over praten dat ik maar zwijg. Dat geeft me een gevoel van eenzaamheid. Ik heb weleens meegemaakt dat mijn (overigens lieve) moeder zei ‘er valt niets aan je te zeggen’. Kortom je bent niet gezeglijk, dat vond ik super pijnlijk. Was het maar een kwestie van een keer goed de waarheid horen en je stopt ermee…..
Het onderwerp wat ga ik met mijn omgeving delen houdt mij bezig. Het is niet prettig dat mensen die best dicht om je heen staan niet weten als het niet goed gaat, maar je hebt geen idee hoe het te zeggen. Als ik het zeg, beseffen ze ook niet wat het betekent. Ik zit er zelf over te denken mijn familie te vertellen wat ik heb, wat dat voor mij betekent en wat ik graag van ze zou willen. Ik zou tijdens een verjaardag o.i.d. graag tegen iemand in mijn directe omgeving (niet halve bekenden e.d.) willen kunnen zeggen dat ik veel last heb van de dwang op dat moment. Dan wil ik verder liever niet over praten. Ook zou ik graag een paar mensen willen hebben die voor me kunnen bidden en ook een beetje weten wat het is en voor me betekent. Ik denk dat ik zo’n groepje ga vragen. Ik merk zelf dat mensen met een lichamelijke ziekte vaak makkelijk erkend worden, maar dat is hierin helaas niet zo. Alsof je je moet verdedigen. Dan denk ik zelf ook snel, ik houd het wel voor me. Maar daar loop ik momenteel een beetje in vast. Herkenbaar voor iemand? Ik dwaal misschien een beetje van het onderwerp waar Marleen mee begon af…..
Zeker herkenbaar Jenet, vooral ‘Alsof je je moet verdedigen. Dan denk ik zelf ook snel, ik houd het wel voor me.’.
Lastig hé.
Veel sterkte en goede moed nog en dikke knuf?
Roos
Mooi geschreven en heel herkenbaar Marleen.
Dank je om dit te delen. 🙂
Lieve groet,
Roos x